تنظیم توافق‌نامه طلاق توافق
طلاق توافقی یکی از روش‌های قانونی و پرکاربرد برای پایان دادن به زندگی مشترک است که با توافق کامل زوجین انجام می‌شود. این فرآیند نیازمند تنظیم توافق‌نامه‌ای است که در آن تمامی موارد مرتبط با حقوق مالی، حضانت فرزندان و نحوه اجرای تعهدات مشخص شده باشد. هدف از این نوشتار، بررسی مراحل، تعاریف حقوقی، تحلیل قانونی و ارائه راهکارهای مناسب برای تنظیم توافق‌نامه طلاق توافقی است.
توافق‌نامه طلاق توافقی:
سندی است که در آن زوجین با رضایت کامل، شرایط جدایی از جمله حضانت فرزندان، مهریه، نفقه و تقسیم اموال را مشخص می‌کنند. این سند تا زمانی که خلاف قوانین آمره و شرع نباشد، لازم‌الاجرا است.
مهریه:
دارایی‌ای که به موجب عقد نکاح، زن مالک آن می‌شود و می‌تواند در هر زمان مطالبه کند. (ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی)
نفقه:
هزینه‌هایی که مرد موظف است برای تأمین نیازهای متعارف زن پرداخت کند. (ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی)
حضانت فرزندان:
وظیفه قانونی نگهداری و تربیت فرزند که تا ۷ سالگی با مادر و پس از آن با پدر است، مگر اینکه مصلحت کودک حکم دیگری داشته باشد. (ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی)
تقسیم اموال مشترک (شرط تنصیف):
توافق یا تصمیم قضایی برای تفکیک اموال به‌دست‌آمده در دوران زندگی مشترک.
توافق‌نامه طلاق توافقی در چارچوب قوانین مدنی و حمایت از خانواده تدوین می‌شود. هرگونه تخلف از تعهدات می‌تواند به ضمانت اجراهایی مانند توقیف اموال منجر شود. اصل حاکم بر این توافق‌نامه، آزادی قراردادها است که در ماده ۱۰ قانون مدنی تأیید شده است.
آرا دیوان عالی و نظرات مشورتی
رای وحدت رویه شماره ۷۲۵/۹۲:
هرگونه توافق زوجین در مورد حقوق مالی باید به تأیید دادگاه برسد.
نظریه مشورتی شماره ۱۳۵۶/۷:
ضمانت اجرای توافق‌نامه‌های مالی در طلاق توافقی بر عهده دادگاه خانواده است.
پاسخ تحلیلی:
بله، این توافق معتبر است، به شرطی که میزان بخشیده‌شده و مطالبه‌شده به‌طور دقیق در متن توافق‌نامه قید شود. برای مثال:
"خانم [نام زن] تعداد [مبلغ یا تعداد سکه] از مهریه خود را بخشیده و باقی‌مانده مهریه به‌صورت اقساطی پرداخت خواهد شد."
منابع حقوقی
ماده ۱۰ قانون مدنی
ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی
پرسش ۱:
در یک توافق‌نامه طلاق توافقی، اگر زن مهریه خود را ببخشد، چگونه این تصمیم باید قید شود تا معتبر باشد؟
وکیل طلاق توافقی پاسخ می دهد :
برای معتبر بودن بخشش مهریه، زن باید در متن توافق‌نامه به‌صراحت اعلام کند که مهریه خود را به‌طور کامل و با رضایت بخشیده است. این بخشش می‌تواند به‌صورت شفاهی در جلسه دادگاه نیز تأیید و در رأی دادگاه ذکر شود یا با استفاده از سند رسمی در دفاتر ثبت اسناد رسمی انجام شود. متن پیشنهادی:
"خانم [نام زن] به‌طور کامل و با رضایت شخصی کلیه حقوق مربوط به مهریه خویش، معادل [تعداد سکه یا مبلغ] را به آقای [نام مرد] بخشیده و از هرگونه ادعای آتی در این خصوص صرف‌نظر می‌کند."
منبع: ماده ۱۰ قانون مدنی (اعتبار قراردادهای خصوصی)
ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱)
پرسش ۲:
اگر زن بخواهد مهریه را به‌صورت اقساطی دریافت کند، متن توافق‌نامه باید چگونه تنظیم شود؟
وکیل طلاق توافقی پاسخ می دهد :
در توافق‌نامه باید موارد زیر مشخص شود:
مبلغ کل مهریه: تعداد دقیق سکه یا مبلغ مهریه.
مبلغ هر قسط و زمان‌بندی پرداخت: مثلاً ماهانه یا سالانه.
ضمانت اجرای تأخیر یا عدم پرداخت: مانند پرداخت کل مهریه به‌صورت یک‌جا یا توقیف اموال.
متن پیشنهادی:
"پرداخت مهریه خانم [نام زن] معادل [تعداد یا مبلغ] به‌صورت اقساطی ماهانه [مبلغ قسط] از تاریخ [تاریخ شروع] آغاز می‌شود. در صورت تأخیر بیش از [مدت زمان مشخص]، کل مبلغ مهریه به‌صورت یک‌جا قابل مطالبه خواهد بود."
منبع: ماده ۲ قانون اجرای محکومیت‌های مالی
ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱)
پرسش ۳:
در صورتی که مرد نفقه فرزند را پرداخت نکند، زن چگونه می‌تواند اقدام کند؟
وکیل طلاق توافقی پاسخ می دهد :
نفقه فرزند وظیفه قانونی پدر است و حتی در صورت واگذاری حضانت به مادر، همچنان بر عهده وی باقی می‌ماند. اگر مرد از پرداخت نفقه امتناع کند، زن می‌تواند از دادگاه درخواست صدور حکم پرداخت نفقه کند. دادگاه از طریق توقیف اموال یا کسر از حقوق مرد، نفقه را تأمین می‌کند.
منبع:
ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی (الزام پدر به پرداخت نفقه فرزندان)
ماده ۲ قانون اجرای محکومیت‌های مالی
پرسش ۴:
چگونه می‌توان شرطی برای جلوگیری از انتقال فرزند به خارج از کشور توسط یکی از والدین در توافق‌نامه قید کرد؟
وکیل طلاق توافقی پاسخ می دهد :
برای جلوگیری از خروج فرزند از کشور، می‌توان در توافق‌نامه تصریح کرد که هرگونه خروج فرزند مستلزم رضایت کتبی والد دیگر است. این شرط باید به دادگاه ارائه و در رأی دادگاه تأیید شود.
متن پیشنهادی:
"هرگونه خروج فرزند [نام فرزند] از کشور صرفاً با رضایت کتبی هر دو والد و تأیید دادگاه امکان‌پذیر خواهد بود."
منبع:
ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱)
پرسش ۵:
اگر زن در توافق‌نامه بخشی از مهریه خود را ببخشد و بخشی را مطالبه کند، چگونه این توافق را تنظیم کنیم؟
وکیل طلاق توافقی پاسخ می دهد :
در متن توافق‌نامه باید مشخص شود چه مقدار از مهریه بخشیده شده و چه مقدار باقی مانده است. همچنین روش پرداخت بخش باقی‌مانده باید تعیین شود.
متن پیشنهادی:
"خانم [نام زن] با رضایت کامل، تعداد [تعداد یا مبلغ] از مهریه خود را به آقای [نام مرد] بخشید. باقی‌مانده مهریه به میزان [مبلغ/تعداد] به‌صورت اقساطی/نقدی پرداخت خواهد شد."
منبع:
ماده ۱۰ قانون مدنی
مولفین :
محمد شیاسی ( کارشناس حقوقی و ریس هیات مدیره موسسه حقوقی عدالت گستران نگین ترنم )
سید صادق قریشی ( وکیل پایه یک دادگستری و مولف کتب حقوقی )
"برای تنظیم توافق‌نامه طلاق توافقی با رعایت تمامی قوانین و جزئیات حقوقی، از تیم حرفه‌ای وکلای من وکیلتم کمک بگیرید. همین حالا تماس بگیرید و از تخصص ما بهره‌مند شوید."
خانم فاطمه اسمی
خانم فریده عبداللهی
خانم ملیحه علیخانی
طراحی و ساخت توسط :گروه مهر
کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به ساختنما می باشد.
