
در حقوق تجارت، برخی اعمال بهطور ذاتی و قطعی بهعنوان «اعمال تجاری» شناخته میشوند. این اعمال از همان ابتدا جنبه تجاری دارند و در قانون تجارت بهطور مشخص به آنها اشاره شده است.
۱. معاملات برواتی
یکی از مهمترین اعمال تجاری ذاتی، معاملات برواتی است. این معاملات شامل:
صدور برات
قبولی برات
ظهرنویسی
ضمانت برات
این معاملات بهطور ذاتی تجاری هستند، حتی اگر بین تاجر و غیر تاجر انجام شوند. دلیل تجاری بودن آنها این است که از ابتدا جنبه تجاری دارند و شخصی که برات را امضا میکند، خود را به تعهدات حقوقی سنگین میسپارد.
اما توجه داشته باشید که سفته و چک بهطور ذاتی تجاری محسوب نمیشوند، مگر اینکه برای امور تجاری صادر شوند.
۲. خرید یا تحصیل مال منقول به قصد فروش یا اجاره
خرید یا تحصیل مال منقول با هدف فروش یا اجاره، یکی دیگر از اعمال تجاری ذاتی است. حتی اگر نتوانید مال را بفروشید یا اجاره دهید، عمل خرید یا تحصیل همچنان تجاری بهحساب میآید.
در اینجا باید توجه کنید که اجاره دادن بهطور مستقل تجاری نیست، مگر اینکه بخشی از فعالیت تجاری فرد باشد.
3. معاملات غیرمنقول
معمولاً معاملات غیرمنقول (مانند خرید و فروش املاک) تجاری نیستند، مگر در موارد خاص. برای مثال، اگر شرکتی برای ساخت و فروش آپارتمانها تأسیس شود، معاملات آن تجاری محسوب میشود.
۴. تأسیساتی برای تهیه و رساندن ملزومات
این تأسیسات زمانی تجاری هستند که بهطور مستمر و بر اساس قراردادهای تجاری، کالاهایی را به مشتریان ارسال کنند.
۵. تأسیس و راهاندازی کارخانه
تأسیس و راهاندازی کارخانه زمانی تجاری است که هدف آن تولید کالا برای فروش باشد.
۶. تسهیل امور مشتری
برخی مشاغل مانند وکلا یا مشاوران فنی بهطور مستقل فعالیت میکنند و تجاری شناخته نمیشوند، مگر اینکه این مشاغل بخشی از فعالیت تجاری باشند.
۷. کار صرافی
تبدیل پولهای محلی به ارزهای خارجی (صرافی) یک عمل تجاری است، حتی اگر توسط اشخاص حقیقی و مستقل انجام شود.
۸. عملیات بیمه
هر نوع عملیات بیمه، چه بیمههای بحری و چه غیر بحری، در ایران تجاری محسوب میشود. موسسات بیمه باید بهصورت شرکتهای سهامی عام تأسیس شوند تا از نظر قانونی تجاری شناخته شوند.
۹. تصدی
تصدی، مانند بنگاهداری یا حراجیها، زمانی تجاری است که بهطور مستمر و در قالب یک بنگاه فعالیت کند.
۱۰. کشتیرانی
کشتیرانی زمانی تجاری است که بهمنظور تجارت دریایی انجام شود و هدف آن انتفاع مالی باشد. کشتیرانیهایی که برای اهداف غیرتجاری مانند حمل ملزومات جنگی انجام میشوند، تجاری محسوب نمیشوند.