ورشکستگی شریک در شرکت تضامنی
اولین سوالی که باید پاسخ دهیم این است که ورشکستگی شریک در یک شرکت تضامنی چه تاثیری بر روی شرکت خواهد داشت؟ طبق ماده ۱۳۸ قانون تجارت، ورشکستگی شریک به خودی خود نمی‌تواند موجب انحلال شرکت شود. در واقع، وقوع ورشکستگی یکی از شرکاء مستلزم انحلال شرکت نیست، بلکه تنها در صورتی که مدیر تصفیه کتباً تقاضای انحلال شرکت را بدهد و از تقاضای خود منصرف نشود، بعد از گذشت شش ماه از درخواست، انحلال شرکت باید صورت گیرد.
در این شرایط، مدیر تصفیه می‌تواند تصمیم بگیرد که شرکت به فعالیت خود ادامه دهد و از آن استفاده کند تا طلب شریک ورشکسته از منافع شرکت پرداخت شود. به همین دلیل، ورشکستگی شریک به تنهایی برای انحلال شرکت کافی نیست.
مثال: فرض کنید که شرکت تضامنی بین پنج شریک تشکیل شده است. اگر یکی از شرکاء ورشکسته شود، این ورشکستگی به تنهایی باعث انحلال شرکت نخواهد شد. مدیر تصفیه می‌تواند شرکت را به فعالیت ادامه دهد و در صورت نیاز، سهم شریک ورشکسته را از طریق منافع شرکت پرداخت کند. در صورتی که مدیر تصفیه نتواند از تقاضای انحلال منصرف شود، پس از گذشت شش ماه، شرکت باید منحل شود.
ورشکستگی خود شرکت تضامنی
ورشکستگی خود شرکت تضامنی نیز به تنهایی منجر به انحلال نمی‌شود. طبق ماده ۱۲۸ قانون تجارت، ورشکستگی خود شرکت به خودی خود باعث انحلال نمی‌شود. در صورتی که شرکت ورشکسته شود، تصمیم انحلال باید توسط مدیر تصفیه و بر اساس شرایط قانونی صورت گیرد.
در این شرایط، مدیر تصفیه می‌تواند تصمیم بگیرد که برای منافع شرکاء و طلبکاران، شرکت همچنان به فعالیت خود ادامه دهد یا خیر. اگر شرکت ورشکسته شده و دارایی آن برای پرداخت بدهی‌ها کافی نباشد، انحلال شرکت انجام خواهد شد.
طلبکاران شرکت تضامنی
طلبکاران شرکت تضامنی حق دارند فقط از دارایی شرکت برای وصول دیون خود استفاده کنند. آنها نمی‌توانند قبل از انحلال به شرکاء مراجعه کنند. طبق ماده ۱۲۴ قانون تجارت، تا زمانی که شرکت تضامنی منحل نشده باشد، مطالبه قروض تنها باید از خود شرکت صورت گیرد.
این مسئله اعتبار شرکت تضامنی را بالا می‌برد، چرا که علاوه بر سرمایه شرکت، شرکای شرکت نیز به صورت تضامنی مسئول پرداخت دیون هستند. بنابراین، طلبکاران نگرانی از بابت از بین رفتن مطالبات خود ندارند.
طلبکاران شخصی شرکاء
طلبکاران شخصی شرکاء نمی‌توانند از دارایی شرکت برای وصول طلب خود استفاده کنند مگر پس از انحلال. طبق ماده ۱۲۶ قانون تجارت، در صورتی که دارایی شرکت برای پرداخت دیون خود شرکت کافی نباشد، طلبکاران شرکت حق دارند از دارایی باقی‌مانده استفاده کنند.
در این شرایط، طلبکاران شرکت نسبت به طلبکاران شخصی شرکاء حق تقدم دارند. اما اگر شرکاء از این دارایی بهره‌برداری کرده و سهم مدیون را در شرکت نداشته باشند، آنها نمی‌توانند از دارایی‌های شرکت برای وصول مطالبات خود استفاده کنند. در صورتی که نتوانند طلب خود را از شریک مدیون دریافت کنند، باید تقاضای انحلال شرکت را بدهند.
تقاضای انحلال توسط طلبکاران شخصی شرکاء
اگر طلبکاران شخصی شرکاء نتوانند از دارایی شرکت برای وصول طلب خود استفاده کنند، طبق ماده ۱۲۹ قانون تجارت، تقاضای انحلال شرکت از دادگاه امکان‌پذیر است. اما این تقاضا شرایط خاص خود را دارد:
سهم مدیون از منافع شرکت باید برای پرداخت بدهی‌های شخصی او کافی نباشد.
شش ماه از تاریخ ابلاغ اظهارنامه رسمی طلبکار گذشته باشد.
در این شرایط، اگر شرکت قصد ادامه فعالیت نداشته باشد و طلبکار نتواند طلب خود را از شریک مدیون دریافت کند، می‌تواند تقاضای انحلال شرکت را از دادگاه نماید.
اخراج شریک مدیون از شرکت
اگر یکی از شرکاء به دلیل بدهی‌های شخصی از شرکت تضامنی نتواند طلب خود را پرداخت کند، طبق ماده ۱۳۱ قانون تجارت، سایر شرکاء می‌توانند سهم آن شریک را از دارایی شرکت نقداً پرداخت کنند و او را از شرکت اخراج کنند. اما این فرآیند به دستور دادگاه صورت می‌گیرد و نمی‌توان به صورت خودسرانه شریک را اخراج کرد.
در صورتی که درخواست انحلال شرکت توسط یک یا چند نفر از طلبکاران مطرح شود، دادگاه باید بر اساس درخواست شرکاء و تصمیمات قانونی حکم صادر کند.
فسخ شرکت تضامنی
در شرکت تضامنی، فسخ قرارداد توسط شرکاء ممکن است. با این حال، برای فسخ شرکت باید شرایط خاصی رعایت شود:
حق فسخ باید در اساسنامه قید نشده باشد.
فسخ نباید موجب اضرار به سایر شرکاء یا طلبکاران شرکت شود.
درخواست فسخ باید حداقل شش ماه قبل از فسخ به صورت کتبی اعلام شود.
اگر شرکاء بخواهند از حق فسخ استفاده کنند، باید این درخواست را حداقل شش ماه قبل به اطلاع سایر شرکاء برسانند. این اقدام برای جلوگیری از غافلگیری سایر شرکاء در روند انحلال شرکت است.
نتیجه‌گیری
در این اپیزود از پادکست «پله‌های تجارت از وکالت تا مدیریت»، ورشکستگی در شرکت‌های تضامنی را بررسی کردیم و به اهمیت آگاهی از قوانین در این زمینه پی بردیم. این قوانین پیچیده می‌توانند در صورت بروز مشکلات مالی یا ورشکستگی در شرکت، به جلوگیری از بروز مشکلات بزرگ‌تر کمک کنند.
اگر نیاز به مشاوره حقوقی در زمینه ورشکستگی یا دیگر مسائل مرتبط با شرکت‌های تضامنی دارید، با ما همراه باشید!
